Bewust Verlichten
Waarom verlichten?
Mensen verblijven en verplaatsen zich in de openbare ruimte. Dit doen ze overdag maar ook als het donker is. Omdat ze er wonen, werken of op bezoek zijn. Licht heeft daarbij verschillende functies. Het kan een bijdrage leveren aan:
- veiligheid in het verkeer
- het gevoel van veiligheid
- de sfeer en de gezelligheid
- het comfort
- attentiewaarde/reclame
Voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving wordt vaak naar de omgeving overdag gekeken. Men is zich weinig bewust van de omgeving in de avond en de nacht. Een korte visie van de gemeente is te lezen in Visie op Licht in de Openbare Ruimte.
De fysieke leefomgeving wordt in de avond en nacht mede bepaald door licht. Van belang is de kleur van het licht, hoe fel het is en hoe het armatuur eruit ziet waar de lamp in zit. De gebouwen, wegen en groenvoorziening zijn medebepalend voor hoe de (openbare) ruimte ervaren wordt.
Impact op de omgeving
Sinds de uitvinding van de elektriciteit is de hoeveelheid kunstlicht in hoog tempo gegroeid. In de hele wereld, maar zeker ook in Nederland. Dit heeft naast positieve ook negatieve effecten. Sommige nadelen spelen altijd, andere zijn afhankelijk van de omgeving.
Enkele negatieve effecten zijn:
- verlichting kost energie, dit is slecht voor de portemonnee en voor het milieu
- overlast voor omwonenden en/of weggebruikers door verblinding en/of teveel licht
- verstoring van het landschap door felle lampen en/of lichtkoepels boven de horizon
- verstoring van flora en fauna (bioritme en de aantrekking/afstoting van nachtdieren)
- mogelijke gezondheidsklachten bij mensen (o.a. verstoorde melatonineproductie)
- vermindering van het aantal zichtbare sterren
Foto: Nachtdieren worden ernstig in hun bioritme verstoord wanneer er ’s nachts veel licht is.
Donker waar mogelijk, Licht waar nodig
Westerveld kiest voor Bewust Verlichten. Doel is om de voordelen van verlichting te benutten en tegelijk de nadelen zoveel mogelijk te beperken. Haar visie is ′Donker waar mogelijk, Licht waar nodig′. De keuzes die de gemeente maakt voor de openbare verlichting worden uitgelegd in Hoofdstuk 3 Visie, ambitie en beleid.
Foto′s met voorbeelden van lichthinder uit andere gemeenten: lichtmasten bij een sportveld en lampen aan de gevel van een bedrijf storen omwonenden en de weggebruikers.
Oproep aan burgers en bedrijven
Westerveld vraagt haar burgers en bedrijven (inclusief winkels) om hetzelfde te doen voor hun eigen verlichting in de buitenruimte! Bij bewust verlichten stel je jezelf de volgende vijf vragen:
- Moet ik hier wel een lamp plaatsen of kan het ook zonder licht?
- Als er echt licht nodig is: hoe sterk moet de lamp zijn? Oftewel: moet het een hoog wattage zijn, of kan het ook een lamp zijn met weinig Watt?
- Hoe laat ik het licht zoveel mogelijk stralen op wat er verlicht moet worden? Daarmee voorkom ik onnodige lichthinder en lichtvervuiling.
- Is het nodig dat de lamp steeds op volle sterkte brandt? Kan hij gedimd worden?
- Op welke momenten is het licht nodig? Kan ik het na een bepaald tijdstip uitdoen?