Beleidsplan Licht in de Openbare Ruimte

Buitengebied


Het buitengebied van Westerveld bestaat uit landbouwgebied, toeristische- en recreatiegebieden. De gemeente werkt daarbinnen aan het behoud en het versterken van natuur en landschap.  In het buitengebied lopen vooral veel provinciale wegen naast enkele gemeentelijke gebiedsontsluitingswegen en erftoegangswegen. Het buitengebied van Westerveld is in de avond en nachtelijke uren relatief donker vergeleken met meer zuidelijke en westelijke delen van Nederland. Het exacte beeld hangt af van de richting waarin je kijkt. 

1. Omhoog - de donkere hemel

Kijkend naar boven, op een heldere nacht, zijn veel meer sterren zichtbaar dan in de meeste andere delen van Nederland. Er is relatief weinig lichtvervuiling. Toch wordt ook de hemel boven de gemeente Westerveld verlicht. Dit komt door de uitstraling van:

  • steden en grotere woonkernen in de regio
  • lokale lichtbronnen, zoals sportveldverlichting en openbare verlichting

2. Naar de horizon - richting open landschap

′s Avonds en ′s nachts, kijkend naar de horizon over het open en vrij donkere landschap, zijn vaak individuele lichtbronnen zichtbaar. Sommige zijn zichtbaar maar storen niet, omdat ze bijvoorbeeld naar beneden stralen of niet fel zijn. Andere lichtbronnen storen wel. Voorbeelden hiervan zijn:

  • felle buitenlampen van particulieren, met name als ze schuin zijn gericht
  • felle terrein- of reclameverlichting van een bedrijf  
  • een verlichte paardenbak (in de avond)
  • open stallen, waarvan de oranje of witte streep licht van verre zichtbaar is (in de avond)
  • openbare verlichting, als er strooilicht of fel licht is in het verder donkere buitengebied

3. Naar de horizon - richting dorpskern

Kijkend vanaf het buitengebied naar de dorpskernen, zijn lichtbronnen zichtbaar van vooral woningen, maar ook van bedrijven en sportvelden. Soms is er een gele lichtkoepel zichtbaar, vooral bij wat vochtiger weer. Maar deze is veel minder opvallend dan de bekende oranje verlichte hemel boven grote kassengebieden elders in het land.

Gemeentelijk beleid Openbare Verlichting

Om bewust te verlichten maakt de gemeente Westerveld in het buitengebied de volgende keuzes. De gemeente wil:

  • het donkere landschap beschermen
  • verstoring voor dieren, lichtvervuiling voorkomen
  • onnodig energieverbruik voorkomen

De gemeente volgt voor het buitengebied het verlichtingsbeleid van de provincie Drenthe:

  • buiten de bebouwde kom en in natuurgebieden wordt in principe niet verlicht tenzij dit voor de verkeersveiligheid noodzakelijk is
  • utilitaire fietspaden en fietsroutes worden op termijn van oriënterende verlichting voorzien
  • verlichting van de hoofdrijbaan wordt alleen overwogen als dit voor de verkeersveiligheid nodig is, dit is vaak oriënterende verlichting (lantaarnpalen op grotere afstand om het verloop van de weg of locatie van kruising zichtbaar te maken)

Voorbeelden van locaties waar verlichting wordt overwogen wanneer andere mogelijkheden (zoals vormgeving van de weg en markering) niet voldoende verkeersveiligheid bieden:

  • kruisingen en T-splitsingen
  • scherpe bochten
  • lintbebouwing en buurtschappen

Keuzes die hierbij horen zijn:

  • de gemeente gebruikt bij aanleg van doorgaande wegen goede markering zoals bijgevoegd filmpje van de provincie Overijssel
  • de gemeente plaatst in het buitengebied geen verlichting om reden van sociale veiligheid (bij onvoldoende sociale controle, kan verlichting juist voor schijnveiligheid zorgen)
  • er wordt in principe geen openbare verlichting (bij)geplaatst; wanneer verlichting aan het einde van de levensduur is en niet wezenlijk bijdraagt aan verkeersveiligheid, wordt deze niet vervangen door nieuwe verlichting

 westerveld werkhorstlaan licht wegdek

Foto: In het buitengebied verlicht de gemeente zo min mogelijk. Het lichte wegdek maakt het verloop van de weg zichtbaar. De foto is genomen met koplampen op ‘groot licht’ (Werkhorstlaan tussen Vledderveen en Zorgvlied).

schrikhek t splitsing westerveld 

Foto: Van oudsher verlicht de gemeente T-splitsingen met een enkele lantaarnpaal. Maar ook een schrikhek, in dit geval gecombineerd met een lichter wegdek, kan de weggebruiker attenderen op de T-splitsing (Werkhorstlaan/Oostvierdeparten tussen Vledderveen en Zorgvlied, net buiten de gemeentegrens).

Ruiterweg Uffelte

Foto: Dit is een uitzondering op de regel dat de gemeente de hoofdrijbaan in principe niet verlicht buiten de bebouwd kom (en dan soms wel het fietspad afzonderlijk verlicht als het een belangrijke doorgaande route betreft). (Ruiterweg, Uffelte)